THE HINDU EDITORIAL VOCABULARY PDF: 20 JANUARY 2020




ARTICLE 1 – NEEDLESS FRACAS

  1. Aggravate = उत्तेजित करना / भड़काना / बिगाड़ना 
  2. Agitate = उकसाना / भड़काना / उत्तेजित करना           
  3. Arrogate = हथियाना / हड़पना 
  4. Boisterous = प्रबल / प्रचंड / गर्जनकारी / कलहकारी
  5. Bolster = संभालना / रक्षा करना / सहारा  देना 
  6. Combative = लड़ाकू / जुझारू
  7. Consultative = परामर्श का / परामर्शक / सलाहकार 
  8. Context = प्रसंग / विषय / सन्दर्भ 
  9. Controversial = विवादास्पद / विवाद सम्बन्धी
  10. Controversy = झगड़ा / तकरार / वाद विवाद / बहस
  11. Disarray = उलट पलट करना / क्रमभंग करना / अव्यवस्थित कर देना
  12. Discernible = प्रत्यक्ष / साफ़ / समझ में आने योग्य  
  13. Disconcerting = चिंताजनक / नष्ट करना / बिगाड़ना  
  14. Dubious = संदिग्ध / संदेहपूर्ण / अस्पष्ट 
  15. Eager = अधीर / आतुर / इच्छुक 
  16. Execution = क्रियान्वयन / अमल में लाना 
  17. Fracas = कोलाहल / मारपीट / दंगा 
  18. Ignominious = घृणित / निकृष्ट / बदनाम 
  19. Imperial = राज्य-संबंधी / शाही राजाधिराज-संबंधी
  20. Ingenious = सरल / शुद्ध / प्रवीण / प्रतिभा संपन्न 
  21. Malaise = अस्वस्थता / व्याकुलता / परेशान 
  22. Mindful = सावधान / सचेत / याद करनेवाला 
  23. Narrative = कथा / कहानी   
  24. Occupant = निवासी / अधिवासी / बैठने वाला 
  25. Pliant = कोमल / लचीला          
  26. Posture = आसान / मुद्रा / दशा / हालत 
  27. Precedent = पूर्ववर्ती 
  28. Proactive = सक्रिय
  29. Restrain = नियंत्रित करना / अवरुद्ध करना 
  30. Sagacious = मेधावी / चतुर / कुशाग्र बुद्धि 
  31. Schema = योजना / ढांचा 
  32. Spectacular = शानदार / भव्य / प्रभावशाली
  33. Squabble = झगड़ा / तकरार / लड़ाई 
  34. Symptomatic = लक्षणात्मक / सूचक / बोधक 
  35. Unprecedented = अभूतपूर्व / बेमिसाल 
  36. Vast = व्यापक / विशाल / विस्तृत
  37. Yearning = उदासी / खिन्नता / खौफ / विषाद / तड़प / चाह         


ARTICLE 2 – BULL AND GORE

  1. Anxiety = चिंता / घबराहट / उत्सुकता 
  2. Arena = अखाड़ा / रंग भूमि 
  3. Aspect = पहलु / स्वरुप 
  4. Casualty = दुर्घटना / हादसा / आपात 
  5. Concede = मानना / स्वीकार करना / हार मानना 
  6. Distinguish = अंतर करना / भेद करना / सम्मानित करना / पहचानना 
  7. Fatality = विपत्ति / कष्ट / भाग्यवशता / कर्म लेख / मृत्यु 
  8. Feudal = सामंती 
  9. Gore = तिकोना कपड़ा / सींग मारना 
  10. Grave = गंभीर / कब्र 
  11. Grievous = क्षतिकर / गंभीर / घोर / संगीन
  12. Inevitable = अनिवार्य / आवश्यक / जो टल सके 
  13. Instinct = स्वाभाविक / सहज वृत्ति 
  14. Limb = अंग / अव्यव / शाखा 
  15. Mandatory = अनिवार्य / बलपूर्वक 
  16. Patronage = संरक्षण / सहायता 
  17. Persist = दृढ रहना / कायम रहना / बच निकलना / लगा रहा / हठ करना
  18. Relic = अवशेष / निशानी
  19. Rigorous = कठिन / कठोर / सख्त / दृढ 
  20. Rupture = टूटना / भंग होना / बिगड़ना 
  21. Spectator = दर्शक / प्रेक्षक / देखनेवाला / तमाशबीन 
  22. Stomp = कुचलना / पैर घसीट कर चलना 
  23. Trauma = अभिघात / सदमा / क्षति 
  24. Valour = वीरता / साहस / निर्भयता 
  25. Virtue= सदाचार / गुण / नैतिकता / विशेषता 


ARTICLE 3 – A NET VERDICT THAT FALLS SHORT OF EXPECTATIONS

  1. Access = पहुंच / प्रवेश 
  2. Ambit  = क्षेत्र / चक्र / मंडल / विस्तार / सीमा
  3. Aphorism = कहावत / सुक्ति
  4. Apprehension = आशंका / भय / समझ / अनुभव 
  5. Autonomy = स्वराज्य / स्वयं शासन 
  6. Brio = चुस्ती / जीवट 
  7. Ceaseless = निरंतर / लगातार / अनवरत 
  8. Charter = घोषणापत्र / विशेषाधिकार / सुविधा देना 
  9. Disseminate = प्रसारित करना / प्रचारित करना
  10. Doctrine = सिद्धांत / मत
  11. Entail = अपरिहार्य होना / स्थिर की गई संपत्ति 
  12. Impinge = टकराना / ठोकर खाना / लगाना 
  13. Implicit = अन्तर्निहित / अव्यक्त / अस्पष्ट 
  14. Indiscriminate = अंधाधुंध / अविवेकी / विवेकहीन 
  15. Intend = इरादा करना / चाहना
  16. Interminable = अनंत / अपार / बेहद
  17. Invoke = बुलाना / आमंत्रित करना 
  18. Juridical = न्याय-संबंधी / कानूनी 
  19. Lapse = खत्म हो जाना / बीतना 
  20. Legitimate = उचित / न्यायसंगत / कानूनी
  21. Liberty = स्वतंत्रता / स्वाधीनता 
  22. Majestic = आलिशान / तेजस्वी / प्रभावशाली 
  23. Mandate = अधिकार पत्र / आज्ञा पत्र / आदेश देना 
  24. Merely = केवल / सादे तौर पर 
  25. Monstrosity = कुरूपता / दैत्यता 
  26. Multitude = भीड़ / बड़ी संख्या / बहुलता / समूह 
  27. Nexus = बंधन / संबंध / मेल जोल / कड़ी / सम्पर्क 
  28. Normative = मानक का
  29. Notion = धारणा / इरादा / भाव / भावना 
  30. Nub = थक्का / पिंड / सामान्य सिरा या पिंड 
  31. Perplex = उलझना / हैरानी में डालना 
  32. Petition = याचिका / अर्जी 
  33. Proclamation = घोषणा 
  34. Proportionality = अनुपातिक्ता / समानता / अनुरूपता 
  35. Provision = प्रावधान / नियम / धारा / व्यवस्था 
  36. Purport = अभिप्राय / मुद्दा / अर्थ लगाना / तात्पर्य बतलाना / दावा करना  
  37. Pursuit = पीछा / लक्ष्य / धंधा
  38. Quash = मिटा देना / दबाना / जीतना / अभिखंडित करना 
  39. Quibble = बाल की खाल निकालना / अनुचित बहाना करना 
  40. Quip = ताना मरना / परिहास करना  
  41. Realm = अधिकार / प्रभुता / क्षेत्र / देश 
  42. Relegate = बाहर निकाल देना / पीछे करना / हटा देना 
  43. Restraint = संयम / नियंत्रण / कठोरता / अवरोध
  44. Resumption =  पुनरारंभ / पुनर्ग्रहण 
  45. Scant = अल्प / तुच्छ / थोड़ा 
  46. Scrutiny = जांच / छानबीन / सूक्ष्म परीक्षण / समीक्षा 
  47. Shorn = वंचित / छीना हुआ
  48. Shuttle = अंतरिक्ष यान / इधर उधर चलना फिरना 
  49. Sonorous = मधुर / स्पष्ट / अनुनादपूर्ण 
  50. Throng = भीड़ / जमघट
  51. Trench = अतिक्रमण करना / खाई में दफ़न करना
  52. Unabated = अक्षीण / अक्षय / अटूट / सदा भरपूर रहनेवाला 
  53. Underpin = सहारा देना / मजबूत करना  
  54. Undertake = आरम्भ करना / उत्तरदायित्व लेना / बीड़ा उठाना 
  55. Uphold = समर्थन करना / संभालना 
  56. Verdict = निर्णय / फैसला 


ARTICLE 4 – EQUITY’S WEAK PULSE AND COMMODIFIED MEDICINE

  1. Acquaint = जानकारी प्राप्त करना / परिचय कराना
  2. Adroitness = चतुराई / चालाकी / होशियारी / मुस्तैदी 
  3. Affluent = प्रचूर / समृद्ध / संपन्न
  4. Aggrandisement = अभ्युदय / तरक्की 
  5. Avenue = पथ / मार्ग / द्वार 
  6. Bequeath = वसीयत में देना  
  7. Bespeak =  पहले से शर्त रखना / पहले से तैयार करना / पूर्व प्रबंध करना 
  8. Chunk = टुकड़ा / खंड / अंश 
  9. Commodity = वस्तु / उपयोगी वस्तु / व्यापार की वस्तु
  10. Compel = विवश करना / दबाव डालना / मजबूर करना / जबरदस्ती करना
  11. Compulsion = मजबूरी / अनिवार्यता
  12. Condone = मिलाप करना / माफ़ करना / ध्यान देना 
  13. Conducive = अनुकूल / सहायक / उपकारी 
  14. Connatural = पैदाइशी / स्वाभाविक / सहज 
  15. Defiance = अवज्ञा / चुनौती / आज्ञा मानना
  16. Deliberate =सोचा समझा / इच्छित / विचार करना 
  17. Devious = भूला हुआ / कुटिल
  18. Dominance = प्रभाव / प्रभुत्व 
  19. Empathy = सहानुभूति / संवेदना / हमदर्दी 
  20. Escort = अनुरक्षण / पहरा 
  21. Expedient = उपाय / ढंग / प्रणाली / फायदेमंद / व्यवहारिक / उचित / आवश्यक 
  22. Exploit = शोषण करना / लाभ उठाना
  23. Extravagant = असाधारण / फ़िजूल ख़र्च 
  24. Fend = बचाना / रोकना  
  25. Finesse = चालाकी / कपट / तीक्ष्णता 
  26. Flourish = पनपना / फलना फूलना / विकसित होना 
  27. Forthcoming = आने वाला / आगामी 
  28. Habitat = आवास / स्थान / निवास स्थान 
  29. Halt = विराम / ठहरना 
  30. Hanker = लालायित होना / लालसा करना / चाहना
  31. Harmonious = सामंजस्यपूर्ण / संगीतमय 
  32. Honorary = मानद / सम्मानदायक 
  33. Impetus = प्रोत्साहन / गति / संवेग / प्रेरणा 
  34. Inherit = विरासत में पाना / उत्तराधिकार में पाना 
  35. Leverage = उत्तोलन / प्रभावन क्षमता / अपनी स्तिथि का फायदा उठाना 
  36. Lucrative = फायदे का / लाभदायक 
  37. Malpractice = अनाचार / भ्रष्टाचार / दुराचार / अपराध  
  38. Manifestation = अभिव्यक्ति / प्रदर्शन / घोषणा 
  39. Mooring =   घाट / नाव बाँधने की जगह
  40. Mould = ढालना / साँचे में ढालना
  41. Onslaught = हमला / आक्रमण / घातक आक्रमण 
  42. Patriarch = वंश या धर्म का प्रधान
  43. Perpetual = लगातार / निरंतर / सतत
  44. Pervasiveness = व्यापकता
  45. Predominant = प्रधान / प्रभावी / प्रचंड / प्रमुख
  46. Predominantly = प्रबलता से / प्रमुखता से 
  47. Prevail = प्रबल / जीतना / प्रचलित होना
  48. Queer = विचित्र
  49. Reckon = मानना / गणना करना / अनुमान करना 
  50. Rely = विश्वास करना / भरोसा करना / निर्भर करना 
  51. Remunerate = पुरस्कार देना / पारिश्रमिक देना
  52. Scarcely = शायद ही / कठिनता से / मुश्किल से 
  53. Scrupulous = ईमानदार / सत्यनिष्ठ / नियमनिष्ठ 
  54. Sophisticate = व्यवहार कुशल / विवेकी / जटिल   
  55. Squabble = झगड़ा / तकरार / लड़ाई 
  56. Standstill = ठहराव / विराम 
  57. Subsidize = धन रूप में सहायता देना
  58. Trajectory = प्रक्षेप पथ 
  59. Trivialize = महत्वहीन बना देना
  60. Vagarious = मनमौजी / सनकी 
  61. Virtue = सदाचार / गुण / नैतिकता / विशेषता
  62. Whiff = एहसास / फूंक 
  63. Yardstick = मापदंड / गज 



Comments

Popular posts from this blog

THE HINDU EDITORIAL VOCABULARY PDF: 19 NOVEMBER 2019

THE HINDU EDITORIAL VOCABULARY PDF: 15 NOVEMBER 2019